اکتشافات در

• الف پیش از سفالگری
• ب پیش از سفالگری

و به دو بخش شرقی و غربی تقسیم می‌گردد.

جغرافیای تمدن نوسنگی

آسیا

تمدن‌هایی در جنوب شرق آناتولی، سوریه و عراق مربوط به ۸۰۰۰ سال پیش از میلاد کشف شده‌است. که تولید غذا و جوامع در شرق اروپا حدود ۷۰۰۰ سال پیش از میلاد بوده‌است.

مردم دوران نوسنگی در خاورمیانه و آناتولی، سوریه و و مرکز آسیا در ساخت خانه و روستا به وسیلهٔ قالب‌های خشتی بسیار ماهر بودند.

در از کاه و گل ساخته شده‌اند.

اروپا

در مرکز اروپا حدود ۵۵۰۰ سال قبل از میلاد که قدیمی‌ترین تمدن‌های این دوره مربوط به , ) می‌شود.

به جز تعدادی تبر و سرنیزهٔ مسی کشف شده در منطقهٔ دریاچه‌های بزرگ، مردم آمریکای شمالی و جنوبی و اقیانوس آرام تا زمان اولین ملاقات‌ها با اروپائیان مهاجر به آمریکا در حد دوران نوسنگی باقی ماندند.

باقی‌مانده‌های , پرتغال.

معبدها

معبدهایی برای مردگان به طرز ماهرانه‌ای ساخته شد بیش از هزار معبد در ایرلند از این دست کشف شده‌است. مردم نوسنگی در انگلستان برای مردگان خود تپه‌ها و معبدهایی از سنگ‌های بزرگ به عنوان یادمان می‌ساختند.

یادمان‌های دوران نوسنگی

معبد ماگالیتیایی, , برتانی

یکی از معروف‌ترین این یادمان‌های سنگی استون‌هنج در انگلستان هست که این یادمان هم دارای خوصیت یادمانی و هم خصوصیت نشناخته‌است.

که امکان کاربری مذهبی یا ستاره‌شناسی برای آن وجود دارد. همچنین قدیمی‌ترین یادمان سنگی کشف شده مربوط به جگانتیا در جزیره غودش است.

خانه‌های روی آب

خانهٔ ساخته شده روی آب دوران نوسنگی در اکتشافات سوئد () و محدودهٔ آلپ یافت شد. که بقابای آن در اتریش بالا، موجود است. در ابتدا باستان‌شناسان تصور می‌کردند که این خانه‌ها بر روی آب به صورت جزیره‌های مصنوعی مانند

در رومانی، مولداوی و اوکراین ساختمان‌های نوسنگی از کاه و گل ساخته‌شدند.

همچنین در این دوره سبک ساخت خانه‌های زیرزمینی

اقامتگاه‌های نوسنگی

• اریحا در شام, نوسنگی از حدود ۸۳۵۰ قبل از میلاد, ناتوفیان.
• ترکیه، ۷۵۰۰ قبل از میلاد
• مهرگره در آسیای جنوبی، ۷۰۰۰ قبل از میلاد
• در ترکیه,۹۰۰۰ قبل از میلاد
• در ترکیه، ۸۰۰۰ قبل از میلاد
• و ، اورکنی، ، ۳۵۰۰ قبل از میلاد
• بیش از ۳۰۰۰ اقامتگاه در ، تعدای با جمعیت بیش از ۱۵۰۰۰ نفر واقع شده در قلمرو کشورهای رومانی، مولداوی و اوکراین که از ۵۴۰۰ تا ۲۸۰۰ قبل از میلاد ساخته شده‌اند.

راه‌ها

قدیمی‌ترین راه طراحی شده که سویت ترک نام دارد و درانگلستان واقع است مربوط به این دوره‌است.

ج